Home-theater-designers 
Terry's aluminium sinaasappels. De Duitse mandarijn. De Accordian van Mars. De grappen vlogen dik en snel toen de MBL 101 verscheen voor het eerst buiten Duitsland, met slimmeriken uit de industrie (inclusief ikzelf) die weigerden te geloven dat deze louspeaker anders was dan andere excentrieke ontwerpen. Vernederd en gecorrigeerd zit ik nu aan tafel en hongerig genoeg om kraai te eten.
Aanvullende bronnen
• Lees meer reviews van staande sprekers van HomeTheaterReview.com.
• Vind een subwoofer om te koppelen met de MBL 101s.
Waarom de hifi-gemeenschap zo fantasieloos was / is, dus Luddite kan ik me niet voorstellen. Je zou denken dat alle betrokkenen - winkeliers, recensenten en consumenten, zo niet de oppositie - elke onderbreking van twee kegels op een doos zouden verwelkomen. Maar er zijn veel te veel rare en dure luidsprekers in het hoge segment. En als ze er niet in slagen een deel van de markt te veroveren, gaan de bedrijven failliet en blijven degenen die de dingen kochten, achter met luidsprekers die nooit kunnen worden gerepareerd. En ze hebben altijd eigen stuurprogramma's.
De MBL-luidspreker bestaat echter al bijna een decennium en is het product van 20 jaar onderzoek. Dit omvat input van professoren die werkzaam zijn bij de afdeling Aerospace Research van de Technische Universiteit van Berlijn, die intensieve tests hebben uitgevoerd om er niet alleen voor te zorgen dat de gekozen materialen het beste klonken, maar ook dat ze betrouwbaar waren.
Voordat u hartkloppingen krijgt bij het lezen van het gevreesde woord 'omnidirectioneel', moet u er rekening mee houden dat de drieweg-MBL 101 geen Bose- of Sonab-achtige cluster van conventionele kegels is die hier, daar en overal gericht zijn. De MBL gebruikt drie radicaal gevormde dynamische drivers, gestapeld in een kolom en stralen in een echt 360 graden patroon. De speakers hebben geen voor- of achterkant, behalve de positionering van de logobadge ... zoals je zou verwachten van een echte omni.
Laten we eerst de looks behandelen, alleen om de hoofdoorzaak van zoveel vrolijkheid te boven te komen. Met de roosters op hun plaats, zien de MBL 101's eruit als cilindrische torens en niet zo ongebruikelijk dat ze mensen dood op hun weg stoppen. Ze zijn inderdaad onmiskenbaar knap. Verwijder de roosters - helaas aan te raden omdat ze de transparantie verminderen en stereobeeld beïnvloeden - en je kijkt naar bizarre, onbewerkte stuurprogramma's, geen schotten, allerlei soorten stutten, draden, raamwerk en andere geassorteerde hardware die niet is geassocieerd met conventionele dozen of paneel- type systemen.
De drivers werken allemaal volgens hetzelfde principe, fungeren als pulserende bollen, maar verschillen in grootte en materiaal. Onderaan de stapel bevindt zich de grote wooferdriver, de volgende is de mid-driver en, alles sluitend, de tweeter. De mid- en treble-units zijn gemaakt van verticale secties bestaande uit koolstofvezelstroken, met de hand geassembleerd en onder hoge druk en hoge temperatuur in een speciale vorm geperst. De spreekspoelen zijn gemonteerd op de bodemopeningen van deze oranje modules, de spreekspoeldragers zijn gemaakt van aluminium en drijvend in ferrovloeistof koelmateriaal. Vermogensverwerking zou voor het hele systeem in het kilowattgebied liggen, dus de bouwkwaliteit en de overkill-techniek lijken hun vruchten af te werpen zoals gehoopt.
De grote basunit is gemaakt van gelamineerde aluminium wiggen, elk versterkt met metalen stutten, en met zijn spreekspoel en ophanging aan de onderkant. Het geheel rust op een gegoten aluminium sokkel, afgewerkt in een antraciet metallic lak van autokwaliteit. Het bevat de passieve vierde-orde Linkwitz-Riley-crossover (werkend op 350 en 1.5k Hz) en de magneetassemblage voor de basdriver. De sierstutten rond de bas van de woofermodule lijken uitsluitend voor esthetische doeleinden te zijn bedoeld.
De testmonsters kwamen gemonteerd op een optionele, hogere basiseenheid, de standaard 101 meet 750 mm hoog en 350 mm in diameter bij de grootste doorsnede, de extra plint verhoogt de 101 met 350 mm en het onderste gedeelte is een paar centimeter breder. Deze uitbreiding van de behuizing kan volume toevoegen aan wat in wezen een ontwerp zonder kast lijkt te zijn, hoewel ik dit op geen enkele manier kon vaststellen zonder 22.200 Duitse marken aan de hifi van iemand anders te sparen als het extra belasting voor de basdriver opleverde. (De prijsverdeling is DM 19.000 voor het paar 101's, plus DM 3.200 voor de stands.) Helemaal onderaan de plinten bevinden zich vier vergulde aansluitingen voor dubbele bedrading, terwijl links zijn voorzien voor een enkeldraads werking. We verwijderden de rubberen voetjes en zetten de 101's in Isopod-kegels.
Ook werd de actieve midden-mono-subwoofer van het bedrijf meegeleverd, die weinig versterking in mijn kamer toevoegde. Bovendien hield de opstelling in dat de 101's als satellieten werden gebruikt en het was pijnlijk duidelijk dat het voeden ervan door een ander filternetwerk de transparantie en de tijdelijke respons ernstig in gevaar bracht. Ik stopte met het loskoppelen van de subwoofer en concentreerde me op de 101's die rechtstreeks door verschillende eindversterkers werden aangedreven. Er moet echter worden opgemerkt dat er drie mogelijke configuraties zijn waarbij de subwoofer wordt gebruikt, inclusief een echte bi-amplificatiemodus die het effect van het subwooferfilter minimaliseert.
De sciencefiction-aspecten van het ontwerp strekken zich uit tot meer dan alleen esthetiek. De frequentierespons wordt bijvoorbeeld aangegeven als 35-70k Hz, genoeg om duwtjes en knipoogjes op te wekken van niet een paar Britse luidsprekersnobs. De impedantie is een veilige 4 ohm, maar de gevoeligheid is slechts 80dB / 1W / 1m, dus MBL beveelt versterkers aan met een vermogen tussen 200-500W. Ik bleef het grootste deel van de luisterperiode bij de monoblock Beard P100 Mk II-buizenversterkers, maar ik had ook prima resultaten met enkele kleine versterkers, op voorwaarde dat ik de pit laag hield, de YBA Integre een opmerkelijk succes was, op voorwaarde dat ik bleef luisteren. 85dB op een warme stoel op 2,5 m van de lijn van de luidsprekers. Een ding dat je niet wilt horen, is het geluid van een versterker die wordt overgedreven in de MBL's. De speakers lijken er geen schade van te lijden, maar het geluid is verschrikkelijk. Geef ze voldoende sap en je zult ze nooit horen piepen.
Lees meer over de MBL 101s op pagina 2.
Als je eenmaal hersteld bent van een andere schijnbaar bizarre specificatie - een bijna perfect 360 graden horizontaal stralingspatroon - merk je iets echt griezeligs als je hifi tussen en achter de MBL's , zoals de mijne was. Je loopt naar je hifi-installatie, start de muziek en realiseert je dat je achter de luidsprekers staat en toch luister je naar prachtige, echte 3D-stereo met volledig bereik.
Achteruit sta je helemaal links en hoor je, net als bij de Canon, de spreker helemaal rechts. Je staat in lijn met de MBL's, ofwel podium rechts of podium links, en realiseert je dat je vanaf de zijkant van de soundstage op 3D luistert. Dit zijn zware dingen, grenzend aan het mystieke. Je belaagde brein zegt: 'Er is geen' off-axis'-positie, er is geen hotspot '.
Maar je gaat toch zitten, de MBL's zijn gepositioneerd op de symmetrische punten van een gelijkbenige driehoek en gericht op de oren van een luisteraar die aan het smalle uiteinde zit. Hoe wonderbaarlijk het geluid ook is op de onorthodoxe plekken, je merkt dat dingen 'scherp' komen te staan, de samenhang verbetert, de beelden lijken steviger. Schud je hoofd, zoals een hond die droogt, want je bent gedesoriënteerd. Je hoort iets heel anders dan al het voorgaande.
Tijdens mijn periode bij de 101's genoten minstens 20 bezoekers van snelle uitbarstingen. Met opmerkelijke consistentie gaven ze commentaar op twee belangrijke gebieden van onmiskenbare uitmuntendheid. De eerste en meest geciteerde lof betrof de verdwijntruc van MBL. De luidsprekers lijken te verdwijnen, het geluid geeft geen aanwijzingen over de plaatsing. De enige luidsprekers die ik heb gehoord die dit niveau van 'onzichtbaarheid' benaderen, zijn correct geïnstalleerd Martin-Logans en Apogees De andere kwaliteit die herhaaldelijk lof uitlokte, is de naadloosheid van het geluid over het hele frequentiespectrum. Als je een driewegsysteem wilt horen dat klinkt alsof het een driver met volledig bereik heeft en geen crossover, dan is dit het.
Met een breed scala aan materiaal, van het glorieuze 'Mr Sandman' van de Chordettes (mono, cd en bijna net zo oud als deze recensent) tot vinyl Beatles-bootlegs tot pre-release cassettes met rap of heavy metal tot audiofiele gapen, hebben de MBL's nagebouwd enkele van de minst gekleurde uitvoeringen die ik heb mogen horen. Ik twijfel er niet aan dat de fundamentele redenen voor dit gevoel van totale transparantie en helderheid de eerder genoemde naadloosheid en 'onzichtbaarheid' zijn, maar er zijn nog andere sterke punten die bijdragen aan het plezier.
Ten eerste is er de snelheid. Wat die tweeter - ongeveer zo groot als een golfbal - doet voor transiënten is ... niets. Geen versmering, geen vertragingstactiek, vervaging van de randen. Met 'gevaarlijke' pecussie - kijk eens naar het muzikaal dorre maar sonisch opwindende drumspektakel van Sheffield Labs - behandelt de MBL elke dreun, klap en kraak met volslagen, nee, Germaanse controle. Van basdrum tot waanzinnige Zildjians, je krijgt dreun en plons in de juiste verhoudingen. En je zult versteld staan van hyperactief gitaarspel, wat suggereert dat Joe Satriani sneller is dan je gemiddelde koepelvormige tweeter.
Dan is er de transparantie. De MBL's zijn wratten en alle transducers van de meest brutale soort, vernederende versterkers, voorversterkers, cartridges, kabels, zelfs banaanstekkers zonder geweten. Het betekent dat ze onbruikbaar zijn met tweederangs producten, maar wie staat op het punt een luidspreker te gebruiken voor de prijs van VW Polo met budgetelektronica of bronnen?
Door de transparantie luister je naar de uitvoering. Het deed me denken aan die geweldige computerspelletjes waarbij je evenveel tijd doorbrengt in de landschappen van de spellen als aan het spelen ervan. Het is als Virtual Reality met alleen audio
is Kindle Unlimited de moeite waard?
Dat is ongeveer een even groot compliment als je voor een audioproduct kunt betalen. De MBL 101 zal waarschijnlijk nooit de audiofielen bereiken die ze zouden waarderen, omdat ze erg duur en / of te onconventioneel zijn. Deze eigenschappen speelden een rol bij de ondergang van Alpa-camera's, Harwood-horloges, de Yamaha-cassettedecks met een helling en veel te veel andere waardevolle producten. MBL daarentegen maakt ook elektronica en betaalbare, conventionele luidsprekers, dus we hebben het over een vlaggenschip, niet de enige bron van inkomsten van een fabrikant.
Wat ik graag zou zien, maar waarvan mij is verteld dat het een gruwel is voor de ontwerper, is een hybride die de midden- en hoge tonen gebruikt en een conuswoofer. Als het de prijs zou halveren, zou het systeem nog steeds duur zijn, maar binnen het bereik van een groter aantal muziekliefhebbers. Omdat muziek is waar het allemaal om draait. Hoe tegenstrijdig dit ook mag lijken, gezien de outre driver-technologie en de excentrieke styling, zijn de MBL's het soort hifi-product dat je vergeet zodra de muziek begint. En dat is een even goede rechtvaardiging voor de prijs en de styling als iedereen maar kan opbrengen.
Maar ze zien er nog steeds uit als naakte satsuma's.
Aanvullende bronnen
• Lees meer reviews van staande sprekers van HomeTheaterReview.com.
• Vind een subwoofer om te koppelen met de MBL 101s.